Zajęta przez wojska rosyjskie elektrownia atomowa Zaporoże na południu Ukrainy została ponownie zamknięta. Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) ogłosiła w sobotę, że połączenie między ostatnią pozostałą główną linią energetyczną elektrowni a siecią energetyczną zostało przerwane. MAEA została poinformowana „dzisiaj na miejscu”, że elektrownia będzie nadal dostarczać energię elektryczną linią zapasową.
„Jeden reaktor nadal działa, wytwarzając energię elektryczną zarówno do chłodzenia, jak i innych podstawowych funkcji bezpieczeństwa obiektu, a także dla domów, fabryk i innych” – napisano w oświadczeniu MAEA.
Turcja chce odgrywać rolę wspierającą
W ostatnich tygodniach okupowana przez Rosję elektrownia atomowa Zaporoże i jej okolice były w ostatnich tygodniach wielokrotnie ostrzeliwane. Ukraina i Rosja obwiniają się za ataki. Już 25 sierpnia elektrownia jądrowa została czasowo całkowicie odcięta od sieci elektrycznej – po raz pierwszy w historii największej elektrowni jądrowej w Europie.
Zgodnie z raportem MAEA, elektrownia jądrowa miała pierwotnie w sumie cztery główne linie. Trzech z nich zostało odciętych “wcześniej podczas konfliktu”.
Walki wokół elektrowni jądrowej podsycają obawy przed katastrofą jądrową, taką jak ta w Czarnobylu w 1986 roku. W czwartek zespół ekspertów z Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) przybył do największej elektrowni jądrowej w Europie. 14-osobowy zespół musi sprawdzić bezpieczeństwo obiektu. Szef MAEA Rafael Grossi i kilku innych członków zespołu wyszło w czwartek, ale rosyjskie informacje mówią, że sześciu międzynarodowych inspektorów pozostało w obiekcie. Dlatego dwóch ekspertów MAEA musi na stałe pozostać w elektrowni jądrowej.
Walki trwały po przybyciu ekspertów MAEA. Rosyjskie Ministerstwo Obrony w Moskwie w sobotę oskarżyło armię ukraińską o próbę odbicia jej mimo obecności ekspertów. W operacji brało udział 250 żołnierzy i „zagranicznych najemników”. Armia rosyjska twierdzi, że odparła atak. Z kolei armia ukraińska oskarżyła Rosję o przeprowadzenie w sobotę wieczorem ataków na Zaporoże.
W sobotę mediatorem w sporze o elektrownię była Turcja. Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan powiedział, że w rozmowie telefonicznej z prezydentem Rosji Władimirem Putinem biuro Erdogana poinformowało. Ankara mogłaby „odgrywać rolę wspierającą w sprawie elektrowni atomowej Zaporoż, jak to było w przypadku eksportu zboża”. Nie było odpowiedzi z Moskwy. ONZ i Turcja wynegocjowały porozumienia, że Ukraina może ponownie eksportować zboże przez swoje porty czarnomorskie, pomimo rosyjskiej wojny agresji.
Elektrownia atomowa Zaporoże znalazła się pod kontrolą Moskwy na początku marca, zaraz po inwazji rosyjskiej. Wielokrotny ostrzał na terenie elektrowni i sąsiedniego miasta wzbudził międzynarodowe obawy o możliwą katastrofę nuklearną. Rosja i Ukraina obwiniają się nawzajem. Z sześcioma blokami i mocą netto 5700 megawatów elektrownia jądrowa jest największą elektrownią jądrową w Europie. Przed rosyjską inwazją, która rozpoczęła się pod koniec lutego, w elektrowni jądrowej pracowało ponad 10 tys. osób.